Het duurde even maar tijdens de derde thuiswerkdag van deze Corona-crisis werd dan toch duidelijk dat ook advocaten een ‘vitaal’ beroep hebben. De Orde van Advocaten schreef erover op haar website en op Twitter verschenen de eerste foto’s van lege rechtbanken en zittingszalen waar rechters telefonische pleidooien aanhoorden in zaken die geen uitstel duldden. Om die zittingen door te kunnen laten gaan zijn advocaten nu eenmaal noodzakelijk. Datzelfde geldt voor de aangehouden verdachten die op politiebureaus geconsulteerd moeten worden en tijdens voorgeleidingen bij de rechter-commissaris moeten worden bijgestaan. De Raad voor Rechtsbijstand liet weten telefonische bijstand te zullen gaan vergoeden.
Het is natuurlijk fijn om onmisbaar te zijn, dat geeft een gevoel van erkenning. Maar voor de advocatuur geldt, net als voor zoveel anderen die dezer dagen wel doorwerken, dat die waardering node gemist wordt als het op de financiën aankomt. Van applaus kun je niet leven. De sociale advocatuur wordt al jaren onderbetaald. Verschillende rapporten lieten de regering weten dat er structureel jaarlijks tientallen miljoenen bij moeten om de sociale advocatuur overeind te houden. En dat was voor deze crisis.
De afgelopen week zagen sociaal advocaten hun praktijk opdrogen tot vrijwel niets. Zittingen werden uitgesteld. Het is waar dat uitstel geen afstel betekent, hoe graag onze cliënten dat wellicht ook zouden willen, maar het betekent wel dat er tijdelijk geen of in ieder geval veel minder inkomsten zijn terwijl de kosten gewoon door lopen. Een beroepsaansprakelijkheidsverzekering, een secretaresse, beveiligde archieven, ICT, de huur van een pand, de kosten voor de verplichte permanente opleiding en de kosten voor het verplichte lidmaatschap van de Nederlandse Orde van Advocaten. In de maanden voorafgaand aan deze crisis hingen verschillende sociaal advocaten hun toga’s al aan de wilgen omdat het financieel gewoon niet meer gaat. Toch hield minister Dekker van ‘rechtsbescherming’ de hand stevig op de knip. Er was een dreigende staking voor nodig om een grijpstuiver toegezegd te krijgen die de structurele problemen niet oplost. Gevolg is dat onze beroepsgroep – die nu al jaren onderbetaald wordt – met de rug tegen de muur staat en dat sommige advocaten het zonder de inkomsten van de komende weken niet zullen volhouden.
