9 December 2021
Sidney Smeets
Opinie

Tergend en roekeloos

Op 9 december 2021 sprak de correctionele rechtbank van Mechelen de Belgische viroloog Marc van Ranst vrij in een door de ‘corona-ontkenner’, ‘viruswaanzinnige’ en ‘sekteleider’ Willem Engel tegen hem aangespannen zaak wegens ‘laster’. Het was niet de eerste keer dat Van Ranst zich bij een rechtbank moest verantwoorden voor de onterechte verwijten die Engel hem maakt. Het was ook zeker niet de eerste rechtszaak die Engel met boter en suiker verloor. Nieuw is dat de rechtbank Van Ranst een schadevergoeding van € 4.000,- toekent. De reden: Engel heeft een ‘tergend en roekeloos geding’ gevoerd. In Nederland kennen we die mogelijkheid niet, maar misschien wordt het weleens tijd een voorbeeld te nemen aan onze Zuiderburen.

Wie gaat zoeken komt de volgende omschrijving tegen:

Een vordering is tergend of roekeloos wanneer zij werd ingesteld met lichtzinnigheid of wanneer de eiser de vordering instelt met de bedoeling om te schaden of om het nodeloos te rekken. Een tergende of roekeloze eis wordt niet zelden ingesteld door een querulant.

Een passender omschrijving voor de onzinnige processen waarmee Engel het rechtssysteem vervuilt is moeilijk denkbaar.

Dat Van Ranst geen laster pleegt door Engel een ‘virusontkenner’ te noemen had Engel kunnen weten. De Rechtbank Midden-Nederland besloot immers al op 1 oktober van dit jaar dat BNN/VARA niet onrechtmatig handelde door Engel op het platform Joop.nl aan te duiden als een ‘corona-ontkenner’, ‘viruswaanzinnige’ en ‘sekteleider’ (ECLI:NL:BMNE:2021:4702). De rechtbank stelde:

De slotsom is dat Joop.nl een opiniërende website is. Zij heeft niet de verplichting om nieuwsberichten neutraal of zonder waardeoordelen te publiceren. Beide partijen nemen actief deel aan een publiek debat dat geregeld in onverbloemde bewoordingen wordt gevoerd. De bestreden aanduidingen worden in de context van het geheel niet als excessief beoordeeld. Daarnaast is het niet zo dat elke feitelijke basis ervoor ontbreekt. Dat betekent dat de belangenafweging in het voordeel van BNNVARA uitvalt. Het gebruik van de woorden ‘corona-ontkenner’, ‘viruswaanzinnige’ en ‘sekteleider’ is dan ook niet onrechtmatig jegens Engel.

Engel heeft van het verspreiden van kwaadaardige en gevaarzettende desinformatie over COVID en de door hem daaraan verbonden vermeendelijk gepleegde misdrijven een waar verdienmodel gemaakt: goedgelovigen en complotdenkers kunnen eenvoudig geld doneren. Wat daar vervolgens mee gebeurt is minder eenvoudig. Het OM startte zelfs een onderzoek naar de financiële handel en wandel van Engels stichting ‘Viruswaarheid’.

Via de vele donaties van zijn volgelingen financiert Engel keer op keer kansloze vorderingen die hij, of door hem ingeschakelde ‘juristen’, bij rechtbanken instellen. De maatschappelijke kosten van die onzin-rechtszaken zijn enorm. Steeds weer moet de, toch al zwaarbelaste, rechtspraak er tijd voor vrijmaken. Om van de tegenpartijen die door Engel consequent ten onrechte worden gedagvaard nog maar te zwijgen. Engels wijze van procederen kan men dus met recht ‘tergend en roekeloos’ noemen, zoals de rechtbank Mechelen deed.

Wellicht is het invoeren van een dergelijke kwalificatie met bijbehorende boeteclausule wel de enige manier om onze rechtsstaat in de toekomst tegen juridische querulanten te beschermen? Mij lijkt het in ieder geval een zinvol onderzoek voor het nieuwe kabinet.

Amstelplein 54 (26.10)

1096 BC Amsterdam

020 854 6340

info@smeetslaw.nl

LinkedIn